16 نکته در رابطه با اهمیت تالاب ها
به گزارش کاروخدمت، حیات روی زمین وابسته به آب است. تالاب ها موجودات زنده، طبیعی و حیاتی هستند که باید برای تداوم حیات بشر و تنوع عظیمی از جانوران و گیاهانی که در این زیستگاه منحصربه فرد زیست می کنند از آنها حفاظت شود. تالاب ها محل اتصال خشکی و آب هستند و قدمت آنها نزدیک به قدمت کره زمین است و بخشی از غنی ترین تنوع زیستی روی زمین هستند که به اندازه هر عضو دیگر طبیعت در سلامت و حفظ تعادل کره زمین نقش حیاتی دارند.
به گزارش کاروخدمت به نقل از ایسنا، در اقلیم غالبا خشک و نیمه خشک کشور که میزان تبخیر به صورت متوسط بیشتر از ۱۰ برابر بارش است، انتظار می رود که تالاب های بسیار کمی شکل بگیرد اما پرشیب بودن ایران که یکی از کوهستانی ترین کشورهای جهان به حساب می آید، برخورداری از هزاران کیلومتر سواحل دریایی آب های گرم در جنوب و معتدل در شمال، وجود پهنه های وسیع بیابانی با خاک های شور و بالاخره موقعیت عرض جغرافیایی سبب شده که ایران جزو کشورهای دارای بیشترین تنوع تالاب ها در جهان باشد. بدین جهت به ۱۶ نکته در رابطه با تالاب ها به گفته آرزو اشرفی زاده - مدیر کل دفتر حفاظت و احیای تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست - اشاره می کنیم:
*امروزه وضعیت خیلی از تالاب های کشور خوب نیست و ناخوش احوال هستند. این بعنوان یک شاخص عملکردی در نحوه مدیریت حوضه آبریز می تواند باشد؛ نه فقط در مدیریت آب بلکه در مواردی مانند اتفاقات نامناسب رخ داده در آبخیزداری بالادست و جنگل تراشی ها که منجر به رسوب در تالاب ها در پایین دست می شود.
*تالاب ها با عنایت به این که در پایان حوزه های آبخیز هستند از اقداماتی که در حوزه آبخیز اتفاق می افتد، تأثیر می پذیرند.
*اگر منابع آب درست مدیریت نشود، از بعد کمی و کیفی تأثیر مستقیم خویش را بر کیفیت و کمیت آب تالاب ها می گذارد. این یک اصل است نه تنها در ایران بلکه در کل دنیا و بعنوان یک شاخص عملکردی کل سیستم است.
*نبود توجه کافی و کامل به سیاست های کلان در راهبردها و اقدامات صورت گرفته در تمام سطوح از سطوح سیاست گذاری های کلان گرفته تا جوامع محلی نمود خویش را در تالاب نشان داده است.
*رویکرد اصلی سازمان حفاظت محیط زیست پیگیری اجرایی شدن سند راهبردها و حفاظت و احیای تالاب ها است.
*اینکه انتظار داشته باشیم فقط سازمان حفاظت محیط زیست به تنهایی و به صورت بخشی وضعیت تالاب ها را به صورت کامل بهبود ببخشد، با عنایت به این اصل اساسی که تالاب به آب وابسته است، امکان پذیر نیست. در واقع وضعیت تالاب ها عملکرد کل سیستم در مدیریت منابع آبی را نشان داده است. در نتیجه نیازمند اتخاذ تصمیمات فوری و تغییر برخی رویکردها هستیم.
*آب مورد نیاز تالاب ها تبدیل به مبحثی عمومی در سالهای اخیر شده است. عملیاتی کردن این مورد و تأمین حق آبه تالاب ها نیازمند سیاست های کلان است و از بخشی نگری ها باید خودداری شود.
*بزرگترین مصرف آبی کشور در بخش کشاورزی است و باوجود این که بر مبنای قانون وظیفه تأمین حق آبه تالاب ها بر عهده وزارت نیرو است اما به دلیل بخشی نگری، سهم عمده آب به کشاورزی اختصاص می یابد. بنابراین باید هماهنگی بیشتری در این حوزه صورت بگیرد.
*لازم است پیشنهادات عرضه شده، سیاست های کلان و نگاهی هایی مانند تغییرات الگوی کشت، مدیریت بهینه مصرف آب و افزایش بهره وری آب تحقق پیدا کند چونکه هم اکنون در حوزه آب سیاست های ضد و نقیضی وجود دارد که باعث محقق نشدن اهداف پیشبینی شده می شود و امیدواریم با اجرای برنامه های فرابخشی میان مدت وبلند مدت شاهد اوضاع بهتری باشیم.
*با توجه به خشکسالی و تغییر اقلیم، 1.5 میلیون هکتار از تالاب ها غبارخیز شده اند و ۵۵ درصد آنها پتانسیل غبارخیزی بالایی دارند که در برنامه کوتاه مدت حداقل ها و هدایت صحیح سیلاب ها و منابع آب موجود باید تامین گردد تا شاهد خیزش ریزگردها و فعال شدن کانون های داخلی گرد و غبار نباشیم. کانون هایی که تابحال در حوزه ریزگردها داشته ایم از کانون های خارجی بوده اند اما در صورت عدم تحقق نیاز آب، کانون های داخلی ریزگرد هم فعال می شوند و شاهد روزهای گرد و غباری خواهیم بود.
*در چهار محور اقدامات مدیریتی برای تالاب های کشور انجام شده است؛ محور اصلی آب و تأمین نیاز آب محیط زیستی تالاب هاست. بر مبنای رویکرد وزارت نیرو، صدمه شناسی ها و مطالعات انجام شده مطالباتی را در سطح حوزه آبخیز داریم و عملیاتی شدن آنها را پیگیری می نماییم. تمام دستگاههای متولی بعنوان اسناد بالادستی سیاست های کلی نظام ابلاغی از مقام معظم رهبری را سرلوحه کار خود قرار داده اند که سازمان حفاظت محیط زیست هم از این مورد مستثنی نیست.
*باتوجه به این که تالاب ها متاثر از حوزه های آبخیز هستند، نگاهی که سازمان حفاظت محیط زیست در این خصوص دارد رویکرد حوضه ای و مدیریت زیست بومی با مشارکت کلیه ذینفعان و جوامع محلی است. خوشبختانه برنامه های مدیریت زیست بومی برای تالاب های کشور تهیه شده و نظارت بر آن مطابق قانون در سطوح عالی قرار داده شده است و پیگیر آن هستیم.
*در برنامه هفتم برپایه صدمه شناسی های انجام شده، پیشنهادهایی عرضه شده است. صدمه شناسی هایی که در برنامه توسعه قبلی داشتیم نشان داده است بخشی نگری هایی بوده که در مدیریت منابع آب صورت گرفته است. در جلساتی که در سطوح مختلف در مجلس شورای اسلامی و شورایعالی امنیت برای سیاست های کلان برنامه هفتم درحال برگزاری است، این مورد را مطرح شده که باید حتما به مقوله آب به صورت فرابخشی نگاه شود.
*در عالی ترین سطح کشور آیین نامه قانون تالاب ها، ستاد هماهنگی و مدیریت تالاب های کشور را مصوب شده که وزرای مرتبط داخل حوزه های آبخیز همگی عضو آن هستند و برنامه های خوبی در این ستاد مصوب شده است.
*پایش ها از دیگر مواردی است که در مبحث تالاب ها دارای اهمیت است که سازمان برنامه عدیده ای برای آن با عنایت به اهمیت این مورد دارد و در سه محور کمی، کیفی و اکولوژیک و با استفاده از آخرین ابزارها صورت می گیرد و برنامه ریزی های خوبی در این پایش ها صورت می گیرد.
*از محورهای دیگر میتوان به اقدامات اجرایی اشاره نمود که با کمک ادارات کل استانی در مورد تک تک تالاب ها صورت می گیرد و با استفاده از اعتبارات محدود آنرا پیگیری می نماییم و تلاش در اجرای آن برای احیای تالاب های کشور داریم.
منبع: كاروخدمت
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب