كارشناسان در گزارش كاروخدمت
كاهش نرخ بیكاری ناشی از كاهش جمعیت فعال است، ضعف اطلاعات بازار كار
كاروخدمت: كارشناسان معتقدند كاهش جمعیت بیكار در بهار امسال به سبب رشد اشتغال نبوده است بلكه مهمترین عامل آن كاهش جمعیت فعال و ناامیدی كارجویان از جستجوی شغل است.
به گزارش كاروخدمت به نقل از مهر، گزارش نتایج نیروی كار مربوط به فصل بهار، از كاهش نرخ بیكاری حكایت دارد و جمعیت بیكار كشور نیز ۳۶۴ هزار و ۸۰۰ نفر نسبت به بهار سال قبل كاهش پیدا كرده است.
نرخ بیكاری با كاهش ۱.۳ درصدی از ۱۲.۱ درصد در بهار سال قبل به ۱۰.۸ درصد در بهار امسال رسید؛ در مقابل به جمعیت شاغل كشور نیز ۳۲۱ هزار و ۲۹۳ نفر اضافه شده است.
همچنین نرخ بیكاری جوانان در گروه سنی ۱۵ تا ۲۹ سال از ۲۵.۵ درصد در بهار سال قبل با كاهش ۱.۸ درصدی به ۲۳.۷ درصد در بهار امسال رسید.
در شاخص نسبت اشتغال نیز به روایت آمار، نسبت اشتغال كشور در بهار امسال نسبت به بهار سال قبل ۰.۱ درصد رشد داشته است.
به رغم اینكه آمار از كاهش نرخ بیكاری حكایت دارند اما به اعتقاد كارشناسان كاهش نرخ بیكاری به سبب شاغل شدن بیكاران نیست، بلكه بخش عمده ای از جمعیت بیكار به سبب كاهش جمعیت فعال و خروج قسمتی از بیكاران از گروه افراد «در جستجوی شغل» و اضافه شدن به «جمعیت غیرفعال» است.
جمعیت فعال به مجموع جمعیت شاغل و بیكار كشور گفته می شود كه كاهش جمعیت این گروه می تواند ناشی از كاهش جمعیت بیكاران یا حتی شاغلان باشد. در مقابل جمعیت غیرفعال به گروهی از جامعه گفته می شود كه به رغم قرار داشتن در سن كار، اما نه شاغل هستند و نه تمایلی برای حضور در بازار كار دارند. زنان خانه دار، دانشجویانی كه متقاضی شغل نیستند یا افرادی كه از درآمدهای غیركاری مانند دریافت سود بانكی، تامین معاش از محل دریافت اجاره ملك یا سایر درآمدها برخورداند، در گروه جمعیت غیرفعال قرار می گیرند.
به عبارتی كارشناسان كاهش بیكاران را به معنای نا امید شدن از جستجوی شغل و خروج از جمعیت فعال عنوان می كنند.
نتایج مركز آمار ایران نیز از كاهش ۰.۵ درصدی نرخ مشاركت (جمعیت فعال) از ۴۱.۱ درصد در بهار سال قبل به ۴۰.۶ درصد در بهار امسال حكایت دارد و از جمعیت فعال كشور ۴۳ هزار و ۵۰۰ نفر كم شده است.
نكته ای كه در گزارش اخیر مركز پژوهش های مجلس نیز به آن اشاره شد و برمبنای اعلام این مركز، در بهار ۱۳۹۸ نسبت به فصل مشابه سال قبل، جمعیت فعال ۴۳ هزار نفر كاهش داشته است. طبق اعلام مركز پژوهش های مجلس «به نظر می رسد كاهش جدی در جمعیت فعال، بیشتر به سبب دلسردی افراد از یافتن كار رخ داده و این رویه در كاهش جمعیت فعال زنان بسیار مشهود است.»
این مركز با اشاره به این مساله كه، كاهش نرخ بیكاری نه به سبب افزایش اشتغال قابل توجه بلكه به سبب خارج شدن افراد از بازار كار و افزایش قابل توجه جمعیت غیرفعال رخ داده است، ادعا كرد: «در صورتی كه افراد خارج شده از بازار كار در فصل بهار ۱۳۹۸ همچنان تقاضای شغل داشتند نه تنها نرخ بیكاری ۱.۳ درصد كاهش نمی یافت بلكه ۱.۶ درصد نیز افزایش می یافت. این مساله در نرخ بیكاری زنان بسیار جدی تر است بطوریكه با این فرض نرخ بیكاری زنان بجای ۱۷.۳ درصد به ۲۸.۱ درصد می رسید.»
كاهش جمعیت متقاضی شغل
در همین زمینه علیرضا عبداله زاده، كارشناس اقتصاد و سیاست گذاری توسعه در گفتگو با خبرنگار مهر به كاهش جمعیت فعال در كشور اشاره نمود و اظهار داشت: وقتی نرخ مشاركت كاسته می شود قسمتی از این كاهش به سبب كم شدن از جمعیت افراد «در جستجوی شغل» است.
وی با اشاره به اینكه هم اكنون نرخ مشاركت اقتصادی در ایران در محدوده ۴۰ تا ۴۱ درصد است، اظهار داشت: این در شرایطی است كه در سایر كشورهای در سطح ما، میزان نرخ مشاركت بین ۶۰ تا ۶۵ درصد است. بدین سبب نرخ مشاركت در كشور ما با میزان مطلوب فاصله بسیاری دارد و همین می تواند عاملی برای بیكاری حدود ۲۴ درصدی جمعیت جوان و افزایش بیكاری در گروه های مختلف همچون بانوان باشد.
این كارشناس سیاست گذاری توسعه به تاثیر سایر متغیرهای اقتصادی بر فاكتورهای بازار كار اشاره نمود و اضافه كرد: هر چند افزایش نرخ ارز در اقتصاد كلان یك پالس منفی برای اقتصاد است اما با عنایت به اینكه افزایش قیمت ارز می تواند منجر به رشد صادارت شود، انتظار برای جذب نیروی كار در مشاغل صنعتی بیشتر می شود كما اینكه طبق گزارش مركز آمار هم اشتغال در بخش صنعت در بهار امسال با رشد مواجه بوده است.
عبداله زاده با تاكید بر تاثیر تثبیت شاخص ها و متغیرهای اقتصادی بر توسعه بازار كار افزود: سیاست های ارز دولتی و تغییرات مداوم سیاست های صادراتی و وارداتی از طرف وزارت صنعت هم به بی ثباتی بازار كار دامن زده است.
وی افزود: مطالعه ای در حوزه لطمه شناسی رشد بعد از تحریم های دوره قبل صورت گرفت در خصوص اینكه چرا رشد اقتصادی كشور متوقف شد؛ برای پاسخ به این سوال سال قبل با ۳ هزار بنگاه اقتصادی مصاحبه كردیم و مشكلات و موانع پیش روی آنها را جویا شدیم؛ جالب است كه مشكل خیلی از بنگاه ها «نوسانات سیاستی» بود. اینكه هر روز با قوانین و مقررات جدید مواجه می شوند و سیاست های بیمه ای و مالیاتی تغییر می كند.
عبداله زاده با اشاره به اینكه استارت آپ های حمل و نقلی تاثیر قابل توجهی در جلوگیری از كاهش بیكاری داشتند، اظهار داشت: اگر این استارت آپ ها نبودند امروز نرخ بیكاری كشور بسیار بیشتر از رقم های فعلی بود و این نوع كسب و كارها با ایجاد مدلی از بازار كار، فرصت اشتغال زیادی را فراهم آوردند.
وی اظهار داشت: البته معاونت توسعه اشتغال وزارت كار سیاست های خوبی در حوزه اشتغال تدوین كرده است اما سیاست های كلان اقتصادی و ارزی و نوسانات این متغیرها، بازار كار را نیز تحت تاثیر قرار داده است. بارندگی ها موجب رونق مشاغل كشاورزی شد همین طور حمید حاج اسماعیلی، كارشناس بازار كار در گفتگو با خبرنگار مهر با تحلیل نتایج آمار بیكاری اظهار داشت: در تحلیل فاكتورهای بازار كار هم باید عوامل مثبت و هم ضعف های دولت را مورد بررسی قرار داد.
وی اظهار داشت: مهمترین عامل مثبت، بارش های ابتدای امسال است كه منابع آبی كشور را غنی و بستر فعالیت های كشاورزی را فراهم و خیلی از بیكاران را درگیر بازار كار كرد.
این كارشناس بازار كار با اشاره به اینكه با افزایش منابع آبی در كشور خیلی از كارجویان ما به سمت مشاغل حوزه كشاورزی، دامپروی و آبزیی پروری هدایت شدند، اضافه كرد: حتی در ماه های آینده می توانیم شاهد افزایش اشتغال در بخش كشاورزی باشیم.
حاج اسماعیلی با اشاره به رشد ۰.۲ درصد اشتغال بخش كشاورزی در بهار امسال نسبت به بهار سال قبل اظهار داشت: بخش قابل توجهی از اشتغال كشور به سمت تولیدات كشاورزی رفته كه علاوه بر تامین نیازهای داخلی، فرصت صادرات را فراهم می آورد.
وی با تاكید بر اینكه كشاورزی بازار بسیار گسترده ای است كه باید از ظرفیت آن استفاده نمائیم، اضافه كرد: بدین سبب بخش زیادی از اشتغال به سبب ذخایر منابع آبی است و برآورد ما این است امسال اگر منابع آبی را به درستی استفاده نمائیم می توانیم در حوزه های دامپروری، كشاورزی و آبزی پروری بیشتر از ۲۰۰ هزار شغل تا اختتام امسال ایجاد نماییم.
این كارشناس بازار كار افزود: اما در بحث كاهش بیكاری واقعیت این است كه منابع اطلاعاتی ما كامل نیستند و ضعف بانك اطلاعاتی جامع در بازار كار وجود دارد و از این حیث همیشه آمارها با واقعیت جامعه همخوانی ندارد.
آمار جمعیت فعال واقعی نیست
حاج اسماعیلی همین طور با اشاره به كاهش جمعیت فعال در كشور اظهار داشت: میزان جمعیت فعال حداقل دو تا سه میلیون كمتر از آن چیزی است كه مركز آمار اعلام می كند، این در شرایطی است كه ما جمیعت بسیار جوانی داریم و جمعیت زنان ما نسبت به گذشته تمایل بیشتری برای حضور در بازار كار دارند. بخش قابل توجهی از زنان ما امروز بعنوان كارجو آماده ورود به بازار كار هستند.
وی با تاكید بر اینكه مركز آمار باید حساسیت ویژه ای بر سنجش و اعلام میزان جمعیت فعال داشته باشد اظهار داشت: كم نشان دادن جمعیت فعال موجب می شود كه نرخ بیكاری كشور كاهنده باشد.
این كارشناس بازار كار همین طور با اشاره به اینكه مركز آمار ارتباط دقیقی با سازمان ها و دستگاه های درگیر در حوزه كار همچون وزارت كار، وزارت صنعت و دستگاه های حمایتی ندارد، اظهار داشت: نرخ بیكاری كه مركز آمار اعلام می كند زیاد با واقعیت نزدیك نیست.
حاج اسماعیلی به ظرفیت گردشگری برای توسعه اشتغال اشاره نمود و اظهار داشت: به رغم اینكه كشور در شرایط تحریم قرار دارد، اما این تحریم ها بر خلاف ایجاد شرایط خاص در جامعه اما تاثیری بر گردشگری نداشته است و می تواند مشاغل خدماتی را رونق دهد. بدین سبب یكی دیگر از دلیلهای كاهش بیكاری، توسعه مشاغل فصلی در بهار همچون گردشگری می باشد. بدین سبب در كنار تهدیدها، باید از فرصت های گردشگری و كشاورزی استفاده نمائیم.
منبع: كاروخدمت
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب